Türkiye’de yakalanan Dritan Rexhepi’nin başkanı olduğu Kompania Bello nasıl Avrupa’nın önde gelen uyuşturucu kartellerinden biri oldu?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Mahmut Hamsici (İstanbul) – Övgü Pınar (Roma)

“Arnavut Pablo Escobar yakalandı”.

İtalyan basını, yıllardır İtalya’da soruşturulan Kompania Bello çetesinin önderi Dritan Rexhepi’nın geçtiğimiz günlerde Türkiye’de yakalanmasını bu ve gibisi başlıklarla haberleştirdi.

Uluslararası Kriminal Polis Teşkilatı (Interpol) ise gelişmeyi aktardığı X (Eski ismiyle Twitter) bildirisinde “BÜYÜK GÖZALTI” ifasdesini kullandı.

Kompania Bello, kendine has tertip modeli ve “iş yapma” üslubuyla son yıllarda Avrupa’da, uyuşturucu kaçakçılığı yapan organize cürüm örgütleri ortasında en çok dikkat çeken kümelerden biri olarak görülüyor.

Dritan Rexhepi ise hem bu karteli yaratması hem de daima mahpustan kaçışlarıyla ünlenmiş bir isim.

‘Ülkenin birinci kiralık katili’ iddiası

43 yaşındaki Rexhepi hakkında suçlamalar birinci gençlik yıllarına kadar uzanıyor.

Arnavutluk’ta, sosyalist sistemin 1991’de çöküşünü takip eden yıllardaki ekonomik çalkantılar ve iç karşılıklar periyodunda, cürüm olaylarında büyük artış yaşandı.

Rexhepi de bu periyotta cürüm olaylarına karışmaya başladı.

1990’larda iki cinayet olayına karışmakla suçlandı.

Bu cinayetleri para için işlediği öne sürüldü ve Arnavutluk medyasında kendisi için, “Arnavutluk’un birinci kiralık katili” yorumu yapıldı.

Ülkesinde, birçok suçlamanın yöneltildiği Rexhepi, yıllar içinde uyuşturucu kaçakçılığı üzerinden kıtalararası faaliyet yürüten ve Memleketler arası Kriminal Polis Teşkilatı’nın (Interpol) aradığı bir suçluya dönüştü.

‘Hapishaneden kaçış kralı’

Rexhepi’nin en değerli özelliklerden biri, birçok sefer yakalandıktan sonra kaçmayı başarması oldu.

Batı medyasında onun için hem “kokain kralı” hem de “hapishaneden kaçış kralı” tabirleri kullanıldı.

Arnavutluk, İtalya ve Belçika makamları tarafından arandığı periyotlarda üç ülkede de güvenlik güçlerinin elinden sıyrılmayı başardı.

2006’da Arnavutluk’un Durres kentinde gözaltı alınıp bir polis merkezinde sorgulandı.

Arnavutluk medyasına nazaran, tutulduğu nezarethanenin kapısının açık olduğunu görmesi üzerine dışarı çıktı ve koridorda kendisini görüp şaşıran bir polis memuruna “Benimle işleri bitti” deyip binadan ayrıldı.

İki yıl sonra Hollanda’da yakalandı ve kokain kaçakçılığı suçlamasıyla İtalya’ya iade edildi.

16 yıl mahpus cezasına mahkûm edildi. 2011’de Milan’ın güneyindeki Voghera hapishaneden kaçtı. İtalyan basınına nazaran o ve iki arkadaşı, metal eğeyle demir parmaklıkları kesip çarşafları kullanarak kaçışı gerçekleştirdi. Mahkumlar, kırsal kısımdaki bu hapishanenin dışına çıktıktan sonra ise bir arabayı durdurup ortadan kayboldular.

Bir yıl sonra İspanya’da tutuklandı ve bir hırsızlık soruşturması nedeniyle Belçika’ya iade edildi. Antwerp kentindeki Merskplas hapishanesine gönderildi. Tıpkı yıl, bu hapishaneden de kaçtı.

Rexhepi 2014’te ise Ekvador’un başşehri Quito’da, polisin 278 kilo kokain ele geçirdiği bir operasyonda yakalandı ve 13 yıl mahpusa mahkûm edildi.

Ekvador medyasına nazaran, sıhhat meselelerini münasebet gösterdiği talebinin akabinde Rexhebi’nin 2021’de kurallı tahliyesine karar verildi.

Ancak Rexhepi, İstanbul’da yakalanıncaya kadar ortadan büsbütün kaybolacaktı.

BBC Türkçe’ye konuşan, İsviçre merkezli sivil toplum örgütü Memleketler arası Organize Kabahatlere Karşı Global Girişim’in (GI-TOC) kıdemli uzmanlarından Ruggero Scaturro, Rexhepi’nin İtalya ve öteki gelişmiş ülkelerdeki kaçış öyküsü için “Yardım olmadan bu türlü bir şey olması mümkün değil” yorumunu yapıyor.

Scatturo, “bazı yozlaşmış yetkililere” ve “Rexhepi’nin gerçek yerde hakikat insanlara çok büyük paralar vermeyi bildiğini” söylüyor.

Scatturo’ya nazaran bu kaçış kıssaları aslında ortadakinin ne kadar büyük bir imparatorluk olduğunu ortaya koyuyor.

Kampanello Bello nasıl kokain ‘piyasasını’ domine etti?

Avrupa Polis Teşkilatı’nın (Europol) 2020 yılındaki raporunda Kampania Bello, Avrupa’nın en faal kokain ticaret ağlarından biri olarak tanımlanıyor.

Peki Rexhepi, Scatturo’nun tabiriyle bu “imparatorluğu” nasıl başardı?

2020’deki Europol açıklamasında Kampanio Bello’nun “sofistike bir iş modeline sahip olduğu” belirtiliyor.

Europol’ün raporunda, “Uluslararası kokain ithalatçıları yıllardır toptancılardan ve uyuşturucuyu sokaklarda dağıtan çetelerden başka çalışırlardı. Bu olayda ise soruşturma altındaki Arnavutça konuşan şebeke bu modeli terk etti ve direkt Güney Amerika’dan büyük sevkiyatların ayarlanmasından Avrupa genelinde dağıtıma kadar tüm zinciri denetim altına aldı” tabirleri yer alıyor.

Scatturo’ya nazaran Rexhepi’nin Ekvador’a gitmesini nedeni de “sadece saklanmak değil, iş için temaslar kurmaktı”.

Örgütün gemilerle uyuşturucuyu Güney Amerika’dan Hollanda’daki Rotterdam ve Belçika’daki Antwerp limanlarına getirtip buradan Avrupa’da dağıttığı öne sürülüyor.

Uyuşturucunun yüklü olarak muz kolilerine konduğu argüman ediliyor.

2020 sonunda İtalya İçişleri Bakanlığı’nın İtalya Parlamentosu’na sunduğu “Mafyayla Gayret Şube Müdürlüğü’nün yürüttüğü faaliyetler ve elde edilen sonuçlara ait rapor” da Kompania Bello ile ilgili şu bilgileri içeriyor:

“Kompania Bello isimli Arnavut kartelinin bileşenlerinden olan ve İtalya’ya kokain ve esrar ithalatı yapan dört kümenin 30 üyesi hakkında ihtiyati gözaltı buyruğu uygulandı. Toskana, Piemonte, Lazio, Liguria ve Veneto bölgelerinde operasyonel üsleri bulunan Arnavut kabahat örgütleri, kokaini Hollanda ve Almanya’da faaliyet gösteren ve Ekvadorlu narkotik örgütlerle irtibatı olan Arnavutluk vatandaşlarından temin ediyordu.’’

Scatturo’ya nazaran kümede piramit halinde bir örgütlenme modeli de yok. Örgüt bünyesinde farklı ağlar eş güdümlü çalışıyor.

İtalyan uzman bunun, örgüt başkanı yakalandığında örgütün büsbütün çökmemesinin önüne geçtiğini belirtiyor.

Scatturo ayrıyeten kümenin, Avrupa’daki Arnavutça konuşan diaspora içindeki ilişkileri güzel kullandığını anlatıyor.

Europol’ün raporunda, örgütün elde edilen kara parayı aklamak için Çin menşeili, “uçan para” olarak da tanımlanan Fei Chi’en isimli, alternatif bir para havale sistemini kullandığı aktarılıyor.

Bu sistem kapsamında bir kişi aşikâr ölçüde parayı bir ülkedeki kurulcu acenteye yatırıyor, ortalarında mutabakat olan öteki bir ülkedeki bir acente ise tıpkı ölçüde parayı alıcıya ödüyor. Böylelikle para transferinin yasal takibi zorlaşıyor.

2020’deki operasyon: İspanya’dan Birleşik Arap Emirlikleri’ne

İtalyan makamları, Europol’ün cürüm faaliyetlerini “karmaşık” olarak tanımladığı Kompanio Bello’ya karşı 2015’te kapsamlı bir soruşturma başlattı.

Soruşturmanın başlamasına yol açan olay ise, Floransa’daki bir sokak kavgasıydı.

İtalya basınındaki haberlere nazaran, şiddetli bir sokak hengamesine tutuşan bir küme Arnavutluk vatandaşının evvel fuhuşla ilgilibağlantıları olduğu tespit edildi.

Soruşturmanın ilerleyen etaplarında ise geniş çaplı bir uyuşturucu kaçakçılığı ağına dahil oldukları anlaşıldı.

Floransa’daki şüphelilerden birinin cep telefonunda yapılan incelemeler, örgütün yasa dışı işlerini yürütmek için Blackberry Messenger uygulamasını kullandığını ortaya çıkardı.

Kaçakçıların “Sky ECC” ve “EncroChat” platformları aracılığıyla yolladığı şifreli iletilerin izlenmesiyle örgütün yapısı ve büyüklüğü belirmeye başladı.

Soruşturma, Floransa Savcılığı Ofisi tarafından yönetiliyordu ve bu doğrultuda hareket eden İtalya Polisi, diğer ülkelerle de birlikte çalışma yürüttü.

Savcılığa nazaran, Kompania Bello Avrupa’da, “uyuşturucu kaçakçılığında uzmanlaşmış Arnavut örgütler için tartışmasız ve en üst referans noktası’” haline gelmişti.

Polisin zanlıların elektronik aletleri üzerinde yaptığı incelemelere nazaran “örgütün tartışmasız işvereni Rexhepi’ydi.

Bu incelemeler, “Rexhepi’nin gelişmiş irtibat sistemlerini kullanarak Güney Amerikalı uyuşturucu kaçakçılarıyla temas kurduğunu, uyuşturucu sevkiyatlarını organize ettiğini, Avrupa Birliği’nin çeşitli üye devletlerinde bulunan dağıtım hücrelerine talimatlar verdiğini ve Arnavutluk, İtalya ile Hollanda’daki ortaklarına kabahat faaliyetlerinden elde edilen gelirlerin yatırımlara dönüştürülmesi konusunda talimat vererek muazzam ölçüdeki yasa dışı gelirin kullanıma sokulmasını takip ettiğini” gösterdi.

5 yıllık bir çalışma sonrası, 15 Eylül 2020’de Kompania Bello’ya memleketler arası çapta bir şafak operasyon düzenlendi.

Operasyon, Europol merkezinde kurulan ortak operasyon odasından yönetildi.

Yüzlerce polisin katıldığı operasyon kapsamında İtalya, Hollanda, Almanya, Yunanistan, Romanya, Macaristan, İspanya, Arnavutluk ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde birçok kişi gözaltına alındı.

Rexhepi ise bu sırada Ekvador’da hapishanedeydi.

Ancak operasyon, kümenin faaliyetlerini sona erdirmedi.

Neden Türkiye’ye gitti?

İtalyan makamları 2020’deki operasyonla ilgili yaptıkları açıklamada, “Uluslararası işbirliğiyle Floransa’da yürütülen soruşturmada, örgütün İtalya’nın yanı sıra, Hollanda, Ekvador, Avusturya, İsviçre, Fransa, Norveç, Türkiye, Almanya ve Belçika’da da dallanıp budaklanan hata dinamikleri tespit edildi” sözünü kullanmıştı.

Yani örgütün Türkiye’de de irtibatları olduğu öne sürülüyordu.

Türkiye İçişleri Bakanlığı, Rexhepi’nin İstanbul’da yakalandığını duyurduğu 10 Kasım’daki açıklamasında, kartel önderinin yerinin İtalyan polisiyle yapılan istihbarat paylaşımları sonucu belirlendiğini belirtti.

Açıklamada, Rexhepi’nin farklı bir isme ilişkin Kolombiya pasaportuyla Türkiye’ye giriş yaptığı ve Beylikdüzü’nde yapılan “Kartel Operasyonu”yla yakalandığı belirtildi.

Scatturo, Rexhepi’nin neden Türkiye’de bulunduğunun kıymetli bir soru olduğunu bununla ilgili somut bir data bulunmadığını, bunu soruşturmayla ortaya çıkacağını belirtiyor. Türkiye’yle ilgiliyse olasılıklara dair varsayımda bulunabileceğini söyleyip ekliyor:

“Kompanello Bello bugüne kadar daha çok Batı Avrupa’da aktifti. Lakin son son yıllarda Benelüks ülkelerindeki yetkililerin buna güçlü bir reaksiyonu vardı. Rotterdam ve Antwerp limanları çok tanınan oldu. Tüm operasyonlar, soruşturmalar bu iki limana ağırlaştı. Bu limanlara yönelik artan ilginin yer değiştirme tesiri yaratma ihtimali bulunuyor. Son periyotta, Slovenya’dan Selanik’e oradan Karadeniz’e uzanan limanlarındaki operasyonların arttığını görüyoruz.

“Türkiye çok büyük bir ülke. Akdeniz’de ve Karadeniz’de limanları var. Bir de Ukrayna’daki savaş, Ortay Asya ve Güney Kafkasya üzerinden uzanan afyon akışını da etkiledi. Hasebiyle coğrafik olarak Türkiye, global siyasette yaşananlar karşısında uyuşturucu kaçakçılarına bir tahlil sunuyor olabilir.”

Scatturo, bunlara ek olarak Rexhepi’nin Türkiye’ye gelişiyle ilgili şu yorumu da yapıyor:

“Eğer Türkiye’ye gittiyse bu, Türkiye’de alanda güvenebileceği ve onu koruyacağını düşündüğü bir ağ olduğu manasına gelir. Bu kişinin Türkiye’ye, orada ne yapacağını bilmeden gitmiş olma ihtimali yok zira bu ‘çok büyük bir adam’.”

Rexhepi’nin önümüzdeki günlerde iade edilmesi bekleniyor.

Bu operasyonun Kompania Bello’yu çökertip çökertmeyeceğini ise vakit gösterecek.