Trump Beyaz Saray’a Dönüyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Göç, iktisat ve Ukrayna Savaşı konusunda harekete geçme kelamı veren Donald Trump, yine Beyaz Saray’a dönüyor.

Cumhuriyetçi Parti’nin Senato’nun denetimini ele geçirmesiyle, siyasi olarak çok daha büyük bir dayanak alması mümkün.

Trump zafer konuşmasında “Basit bir prensiple yöneteceğim: Kelam verilir ve kelam yerine getirilir. Biz sözlerimizi tutacağız” dedi.

Ancak birtakım mevzularda, maksatlarına nasıl ulaşacağı konusunda pek bir detay vermedi.

Trump, Şubat 2023’te Fox News’te gücünü berbata kullanıp kullanmayacağı ya da siyasi rakiplerini maksat alıp almayacağı sorulduğunda “ilk gün dışında” bunları yapmayacağını söylemişti.

“Hayır, hayır, hayır, birinci günün dışında. Sonu kapatıyoruz ve sondaj, sondaj, sondaj yapıyoruz. Bunlardan sonra artık diktatör değilim” demişti.

1) Sistemsiz göçmenlerin hudut dışı edilmesi

Trump, kampanya sırasında ABD tarihindeki en büyük “düzensiz göçmenlere yönelik kitlesel hudut dışı hamlesine” girişeceğini söylemişti.

Ayrıca, birinci başkanlık devrinde başladığı Meksika hududundaki duvar inşasını tamamlayacağı kelamını verdi.

ABD’nin güney sonlarından geçişler, geçen yıl Biden-Harris devrinde rekor düzeylere ulaşmış, bu yıl ise düşmüştü.

BBC’ye konuşan uzmanlar Trump’ın vaat ettiği boyutlardaki hudut dışı süreçlerinin büyük yasal ve lojistik meselelerle karşılaşacağını ve ekonomik büyümeyi yavaşlatabileceğini söyledi.

2) İktisat, vergi ve gümrükte ataklar

Sandık çıkış anketleri, iktisadın seçmenler için esas sorun olduğunu ortaya koydu.

Trump, Biden periyodunda tarihi düzeylere çıkıp, sonra düşen enflasyonu “sona erdirme” kelama verdi. Fakat liderin fiyatları direkt etkileme gücü kısıtlı.

Trump tıpkı vakitte büyük vergi kesintileri kelamı verdi. Bahşiş alan bölümlerde çalışanlara vergi muafiyeti verirken, toplumsal güvenlik ödemelerinde vergiyi kaldıracağını ve kurumlar vergisini düşüreceğini söyledi.

Cari açığı kapatmak için yabancı eserlere karşı en az yüzde 10’luk yeni gümrük vergileri önerdi. Çin menşeli eserlere ise ek yüzde 60 vergi koyacağını söyledi. Birtakım iktisat uzmanları, bu cins atılımların tüketici fiyatlarını artırabileceği ihtarında bulundu.

3) Kimi Kongre saldırısı mahkumlarına af

Trump, Joe Biden’ın 2020’deki seçim zaferini geri çevirmek için giriştikleri Kongre Binası atağında karar giyen birtakım taraftarlarını hür bırakacağını söyledi.

Trump’ın teşvik ettiği sav edilen olaylarda ölenler olmuştu.

Trump, saldırıyı “önemsiz” olarak göstermeye çalıştı ve karar giyen yüzlerce taraftarını “siyasi mahkum” olarak tanımladı.

Birçoğunun “haksız yere mahpusa atıldığını” söylemeye devam ederken, kimilerinin “belki de denetimden çıktığını” kabul etti.

4) Savcı Jack Smith’in kovulması

Trump, kendisine karşı iki ceza soruşturması yürüten deneyimli savcı Jack Smith’i “iki saniye içinde” misyondan alacağını söylemişti.

Jack Smith, 2020 seçim sonuçlarını geri çevirmeye çalışmak ve zımnî evrakları maddelerde öngörüldüğü üzere koruyamamak tezleriyle Trump’a iki cezai soruşturma başlatmıştı.

Trump suçlamaları reddediyor. Her iki davanın da seçimden evvel yargılama evresine girmesini önlemeyi başardı.

Trump, New York’taki davada iş kayıtlarında sahtecilikten birinci karar giyen lider olarak Beyaz Saray’a geri dönüyor.

5) Ukrayna Savaşını bitirmek

Trump, Ukrayna’ya Rusya’yla savaşında dayanak olmak için harcanan milyarlarca doları eleştirmiş ve savaşa “24 saat içinde” müzakere yoluyla son vermeyi vaat etmişti.

Trump, hangi tarafın pes etmesi gerektiği konusunda bir şey söylemezken, Demokratlar bu türlü bir hamlenin Rusya lideri Vladimir Putin’i cesaretlendireceğini söylüyor.

Trump, genel olarak ABD’nın kendisini ülke dışındaki çatışmalardan çıkartmasını istiyor.

Sıkı bir destekçisi olsa da İsrail’e taarruzlarına son verme daveti yaptı.

Trump tıpkı vakitte Lübnan’daki şiddete de son verme taahhüdünde bulundu fakat detay vermedi.

6) Kürtaj yasağı yok

Trump, Kamala Harris ile yaptığı televizyon tartışmasında, ulusal bir kürtaj yasağı yasasını imzalamayacağını söyledi.

2022’de, ülke genelinde kürtaj hakkına sahip olunması hakkı Yüksek Mahkeme tarafından kaldırılmıştı.

Yüksek Mahkeme’de Trump’ın birinci başkanlık devrinde yaptığı atamalar sayesinde muhafazakâr yargıçlar çoğunluğu oluşturuyor.

Üreme hakları problemi Harris’in kampanyasında da esas ögelerden biriydi ve seçimle birtakım eyaletler, kürtaj hakkını korumak ve genişletmek için getirilen tedbirlere onay verdi.

Trump’ın kendisi de eyaletlerin kendi kürtaj maddelerini yapma hakkı olması gerektiğini söylemiş lakin bu alanda dengeli bir bildiri verememişti.

7) İklim değişikliği kurallarında gevşeme

Trump birinci başkanlığı periyodunda yüzlerce etraf müdafaa programını geri çekmiş ve Paris İklim Mutabakatı’ndan çekilen birinci ülke ABD olmuştu.

Bu kere tekrar kurallarda gevşeme kelamı verdi, bilhassa de Amerikan otomotiv sanayisine yardımcı olmak için.

Sık sık elektrikli araçlara saldırdı ve Biden’ın daha pak araçlara geçişi teşvik eden amaçlarını geri çevirme kelamı verdi.

ABD’nin fosil yakıtların üretimini artırması vaadinde bulunurken, rüzgar gücü üzere yenilenebilir güçler yerine, “sondaj, sondaj, sondaj” kelamı verdi.

Trump, Kuzey Kutup bölgesi üzere alanları da petrol aramalarına açmayı ve bu formda güç maliyetlerini düşürmeyi hedefliyor. Fakat uzmanlar kuşkulu.