Akdeniz Tropikalleşiyor: Yeni Tiplerin Tesiri ve Yerli Cinslere Tehdit

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

MERSİN Üniversitesi (MEÜ) Su Ürünleri Fakültesi Sürece Teknolojisi Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Deniz Ayas, Süveyş Kanalı’nın açıldığı günden bu yana Kızıldeniz’den Akdeniz’e çeşitli cinslerin gelip yerleştiğini ve besin zincirinde yer işgal ettiğini belirterek “Akdeniz tropikalleşiyor. Akdeniz’deki bu değişim aslında önlenemez değişim. Tropik denizlerdeki tipler buraya geldiklerinde ortama adapte oluyorlar ve ortamda yaşıyorlar. Yerli çeşitler üzerindeki avcılık baskısının, yeni gelen tipler için geniş alanlar açtığını çarçabuk söyleyebiliriz” dedi.

MEÜ Su Ürünleri Fakültesi Sürece Teknolojisi Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Deniz Ayas, Süveyş Kanalı’nın açıldığı günden bu yana Akdeniz’de yaşanan değişiklikleri anlattı. Ayas, sıcak hava akımları ile artan deniz suyu sıcaklığı nedeniyle birtakım deniz canlılarının kıyı bandına çekildiğini, oluşan boşluklara da sıcak denizlere alışmış canlıların yerleştiğini anlattı.

Deniz suyu sıcaklığının arttığı yılların çabucak sonrasında yaptıkları saha çalışmalarında tropik cinslerin daha fazla geldiğini gördüklerini aktaran Prof. Dr. Ayas, “Akdeniz tropikalleşiyor. Bunun bir düzenek olabileceğini düşünüyoruz. Akdeniz’deki bu değişim aslında önlenemez değişim. Sonunda Doğu Akdeniz’in tropikal bir deniz karakterini kazanacağını söyleyebiliriz. Şu anda aslında kıymetli oranda bir ilerleme var. Tropikalizasyon süreci için değerli bir noktaya gelindiğini ve bu sürecin hızlanarak devam edeceğini düşünüyoruz. Bunun içerisindeki en değerli faktörlerden bir tanesi de iklim değişikliği ve Akdeniz baseni üzerindeki sıcak hava akımlarının sıklığının artması. Tropik denizlerdeki çeşitler buraya geldiklerinde ortama adapte oluyorlar ve ortamda yaşıyorlar” diye konuştu.

‘YERLİ TİPLER ÖNEMLİ TEHLİKE ALTINDA’

Akdeniz’deki yerli tiplerin önemli tehdit altında olduğunu kaydeden Prof. Dr. Ayas, şunları söyledi:

“Bu tehditlerden bir tanesi de çok avcılık faaliyetinden kaynaklı balık stoklarının sömürülmesi. Şayet stokları çok fazla sömürüyorsanız ve oradaki besin zincirinde bir alanı boşaltıyorsanız onun yerine gelen cinsler oluyor. Bunlardan bir tanesi de bugünlerde ‘polis balığı’ denilen, çizgili gargur. Fazla ekonomik kıymeti yok lakin besin zincirinde bir boşluk bulduğu için popülasyonunu artırabiliyor. Bu manasıyla değerlendirdiğimizi de aslında sorunu da tek taraflı görmemek gerekiyor. Yerli tipler üzerindeki avcılık baskısının, yeni gelen çeşitler için geniş alanlar açtığını çarçabuk söyleyebiliriz. Bu yeni gelen tiplerin değerli bir kısmı da ekonomikti. Biz ekonomik olmayan çeşitlerden şikayet ediyoruz. Bu da çok yanlışsız bir şey değil. Bugün bildiğimiz gümüş balığından tutun, mercanlar, birçok karides tipi Kızıldeniz’den geldi. Bunlar ekonomik tipler ve şu anda tüketiyoruz. Tüketildiği için de hiçbir meşakkat yok. Tüketemediğimiz tiplerden şikayet ediyoruz. Bunlar balon balıkları üzere toksik çeşitler. Aslında yalnızca 3-5 tane balıkla bu kavramı, bu olguyu anlatamayız. Süveyş Kanalı’nın açıldığı günden bugüne, planktonik ve makrozoobentik deniz canlılarından tutun balıklara kadar çok çeşitli deniz canları aslında Akdeniz’e geliyorlar, yerleşiyorlar ve besin zincirinde bir alanı işgal ediyor. Bu manasıyla da tropikalleşme sürecini geri dönüşümsüz bir süreç olarak görüyoruz. Zati çeşitli atmosferik olaylar yani iklim değişikliğinin tesirinin en çok görüldüğü yerlerden bir tanesi de Akdeniz.”

Haber-Kamera: Soner AYDIN-Mustafa ERCAN/MERSİN,